Leestijd: 4 minuten
Mijn kind houdt (nog) niet van lezen. Wat kan ik doen?
1. Aanbod: Zorg voor een omgeving waar het kind wordt verleid om te lezen; door boeken en strips zichtbaar te hebben liggen, bijvoorbeeld op plekken die uitnodigen tot rust, zoals naast het bed en naast het toilet.
2. Voorbeeld: Zien lezen doet lezen. Leg ook je eigen boeken zichtbaar neer. Deel je eigen leeservaringen met je kinderen. Richt je daarbij meer op de ervaring van het lezen dan op de inhoud van je boek.
3. Voorlezen: Lees boeken voor die een beetje boven het niveau van het kind liggen, dus het liefst met op elke pagina enkele moeilijke woorden. Het kind kan het verhaal goed volgen en kent de woorden niet. Leg de moeilijke woorden niet uit (mits het kind er om vraagt). Door de woorden regelmatig in context tegen te komen leert de kind ze vanzelf. Dit houdt ook de flow in lezen en voorkomt dat lezen les wordt.
4. Andere talen: Lees voor in je eigen taal. Dat neemt het kind mee in een andere wereld en ontwikkelt het taalgevoel, ook wanneer het niet in het Nederlands is.
5. Bibliotheek: Alle kinderen tot 18 jaar kunnen gratis lid worden van de bibliotheek. Natuurlijk voor het uitzoeken van boeken in de bibliotheek, maar ook voor luisterboeken, e-books en voorleesfilmpjes (zie de website van jouw bibliotheek).
6. Aantrekkelijke boeken: Voor beginnende lezers werken dunnere boekjes, veel plaatjes, korte hoofdstukken, eenvoudige tekst en veel actie en drama. Strips en boeken zoals Dog Man verleiden het kind op weg naar andere boeken. Het geeft een gevoel van overwinning wanneer de bladzijdes voorbij vliegen en het boek binnen afzienbare tijd uitgelezen kan worden.
7. Lezen is lezen: Lezen beperkt zich niet tot leesboeken, ook informatieboeken, strips, magazines, kranten, folders, gedichten en zelfs bepaalde computerspelen nodigen het kind uit tot lezen. Volg de beleving van het kind, zeker wanneer boeken nog een brug te ver voelen.
8. Concentratie: Zeker voor beginnende lezers is lezen nog meer concentratie dan ontspanning. Een rustige omgeving nodigt dit uit. Zorg voor een omgeving of momenten waarop de afleiding zo min mogelijk is.
9. Herhaling: Verhalen, teksten en boeken vaker horen of lezen verdiept de betekenis. Heb je het gevoel dat je kind een beetje blijft hangen bij een specifiek boek of bepaalde serie? Haal een ander vergelijkbaar boek in huis (bijvoorbeeld via Google: [titel geliefd boek] + vergelijkbaar boek).
10.Meeluisterboeken: Als je lid bent van de bibliotheek kun je op Yoleo (https://yoleo.nl/) gratis een account aanmaken. Hier kan het kind boeken meelezen die voorgelezen worden. De voorgelezen woorden worden al lezend gearceerd.
11. Praten over boeken: Vraag naar de smaak en mening van je kind. Dat kan ook gaan over een strip of de kaft van een boek. Volg hierin het kind. Het delen over boeken verdiept de beleving, gevoelens en ervaring van het verhaal. Doe dit niet alleen doelgericht, maar ook tussendoor.
12. Positieve bekrachtiging: Trek niet aan de leesmotivatie, maar benoem positieve leeservaringen (natuurlijk niet tijdens, maar na het lezen), bijvoorbeeld “Wat zat je lekker te lezen. Is het een leuk boek?” Dit geldt alleen voor leerlingen met lage leesmotivatie. Stel je daarbij terughoudend op. Nodig het kind uit om zelf te delen over het boek. Bij kinderen die graag lezen kan positieve bekrachtiging de interne motivatie juist tegenwerken. Bij deze kinderen werkt het beter om te praten over de boeken. Deze kinderen zoeken minder bevestiging en meer een sparringpartner.
13. Meelezen: Vindt je kind het leuk om mee te lezen. Lees dan wat langzamer en volg de tekst met je vinger. Dit stimuleert de woordherkenning en de impuls om het lezen over te nemen. Om-en-om-lezen kan hierbij stimuleren.
14. Vrije keuze: Een kind kiest altijd zelf wat het wil lezen. Een boek dat niet aanspreekt mag altijd weggelegd worden. Stimuleer het kind om in ieder geval een paar bladzijdes te proberen.
15. Wedstrijd-element: Voor de aarzelende lezer kunnen uitdagingen of beloningen helpen om tot lezen te komen. Na het uitlezen van een bepaald boek of een aantal bladzijden kun je bijvoorbeeld samen iets leuks gaan doen. Wanneer de leerlingen eenmaal vanuit zichzelf leest ontkoppel je de uitdagingen en beloningen van het lezen. Dit om te voorkomen dat lezen extern gemotiveerd blijft.
16. Voor-koor-door: Een methode die op veel scholen gebruikt wordt is voor-koor-door. Je leest een tekst eerst voor, dan lees je de tekst samen en uiteindelijk leest het kind de tekst zelf. Herhaling helpt hierbij om de leesvaardigheid te verhogen.
