Leestijd: 3 minuten
In het artikel Helemaal opgaan in mijn boek! Hoe doe ik dat? ging het over de voorwaarden om leesplezier (flow) in lezen te krijgen. Het vergroten van het leesplezier ontstaat door de juiste, uitdagende, boeken te combineren met de juiste leesvaardigheid. Daarbij is omgeving van groot belang.
Dat is natuurlijk makkelijk gezegd. Wat kan er allemaal in de weg zitten wanneer het bij een leerling niet lukt om de concentratie bij een boek te brengen of te houden?
- Gebrekkige leesvaardigheid: wanneer de leesvaardigheid langzaam of moeilijk op gang komt dan is het risico dat het aanbod van boeken steeds kinderachteriger wordt. De leerling raakt gefrustreerd of verveeld en haakt af.
- Afleiding: zeker de aarzelende lezer is gevoelig voor afleiding, van mobiele telefoons, van andere leerlingen. Het risico is dat de leerling moeilijk of niet in concentratie komt.
- Onvoldoende tijd: tussen beginnen met lezen en opgaan in een verhaal zit meestal wat tijd. Wanneer de leestijd te kort is dan is het lastig om een geconcentreerde staat te komen.
- Zorgen: een leerling met veel zorgen, over thuis of over een situatie in de klas, heeft een vol hoofd. Daar is weinig ruimte voor andere werelden of verhalen.
- Geen aansluiting bij het aanbod: wanneer de boeken niet aansluiten bij de belevingswereld dan is het lastig om betrokkenheid en dus mogelijkheid om op een geconcentreerde plaats te komen. Dit geldt bijvoorbeeld voor leerlingen met een andere culturele achtergrond of seksuele identiteit.
Wat zijn de mogelijke sleutels?
- Determineer gebrek aan concentratie: je registreert een regelmatig gebrek aan concentratie. Onderzoek de oorzaak. Zijn de boeken te moeilijk? Te makkelijk? Zijn er zorgen of stress? Sluit het aanbod niet aan? Zijn er verstoringen in de omgeving? Kinderen weten zelf vaak heel goed waar het aan ligt. Vraag het open uit.
- Combineer taalvaardigheid met leesplezier: taalvaardigheid en leesplezier gaan gelijk op. Wanneer een leerling harder moet werken in het ontwikkelen van de taalvaardigheid dan is het extra belangrijk om aandacht te besteden aan leesplezier. Aan de ene kant zijn het dan de oefeningen die nodig zijn om beter te leren lezen, aan de andere kant is het dan belangrijk om boeken aan te bieden die een succes-ervaring geven. Dunne boeken met veel plaatsjes en spanning geven het belangrijke gevoel van een boek uitlezen. Strips, graphic novels en boeken zoals Dog man, Bunnie vs Monkey en De boevenbende zijn uitermate goed geschikt voor deze lezers.
- Kilometers maken: lezen doet lezen. Probeer niet korter te lezen dan tien minuten en breng er ritme in. Bijvoorbeeld elke avond voor het slapengaan of in het eerste half uur van de schooldag.
- Leesomgeving: creëer een leesvriendelijke omgeving. Rust, gezellige plekjes, diverse boeken. En lees mee met je kind(eren).
- Vergroot het aanbod: maak series compleet, creëer een divers aanbod en zorg ook voor gedichten, strips, kranten en encyclopedieën.
- Vergroot autonomie: bemoei je niet ongevraagd met het lezen van je kind(eren). Laat ze zelf kiezen (en dus ook foute keuze’s maken). Laat ze boeken wegleggen of uitproberen. Laat ze snuffelen en zichzelf vervelen.
In een omgeving waar lezen onderdeel is van het dagelijks leven sijpelt het vanzelf binnen. Voor de aarzelende lezers vraagt dat wat meer investering van de volwassene. Afhaken is geen optie.
Meer lezen: Hoe creëer je een ultra-rijke leesomgeving?
